2- EPS (Expanded Polistren Köpük) Levhalar
Petrolden elde edilen, kapalı gözenekli beyaz renkli bir ısı yalıtım levhasıdır. Karbon takviyeli olanlar gri renktedir. Bünyesindeki gözeneklerde hareketsiz ve kuru hava bulunur. Bilinen en iyi ve ekonomik ısı yalıtım malzemesidir. 15/30 kg/m3 yoğunluklarda üretilen levhalar çok hafiftir ve cepheye ek yük getirmez. Kalınlığı incelmez, performansı ömür boyu sabit kalır.
EPS Özellikleri Nelerdir?
A- Isı İletkenliği
EPS’nin ısı iletkenliği beyaz üründe yoğunluğa bağlı olarak 0,033 W/mk ile 0,040 W/mk arasında değişir. Yoğunluk arttıkça ısı iletkenliği azalır. Mantolamada kullanılan grafit veya karbonlu EPS’nin ısı iletkenliği 16 kg/m3 yoğunluk için 0,031-0,032 W/mk arasındadır.
B- Sıcağa Karşı Dayanım
Diğer bütün plastikler gibi EPS’nin de sıcağa karşı maksimum dayanımı sıcağın süresine ve derecesine bağlıdır. Kısa süreli olarak 100°C’ye kadar dayanıklı olmasına karşılık uzun sürede yoğunluğa bağlı olarak maksimum 75-85°C’ye, minimum olarak -180 C’ye kadar kullanılır. Bu nedenle çok soğuk tesisler için de ideal bir malzemedir.
C- Boyut Koruması
EPS için boyut değişimi, sıcaklık ve zamanla çekme (rötre) durumlarına göre ayrı ayrı düşünülmelidir. EPS’nin sıcaklık karşısında boyut değişim faktörü 5 ila 7.10-5K-1 = 0,05-0,07 mm/m ve K sıcaklık değişkenliğidir. Yani 17 K’lık bir sıcaklık farkında yaklaşık 1mm/m bır değişim olur. Bu da : % 0,1 demektir. Çok büyük yalıtım levhalarının büyük sıcaklık farkına maruz kaldığı yerlerde kullanılması halinde gerekli önlemler (derz) alınmalı ve gerekirse mekanik tespit uygulanmalıdır.
Levhanın zamanla rötre yapması ise kontraksiyon olarak tanımlanır ve 24 saatten sonraki malzeme ıçin bahis konusudur. Başlangıçta rötre hızlı iken zamanla yavaşlar ve giderek sınır değerine ulaşır. Üretim şekline ve yoğunluğa bağlı olarak rötre miktarı % 0,3 ila % 0,5 arasında değişir. Rötrenin önemli bölümü depolama sırasında gerçekleşir.
D- Su Alma Durumu
EPS’yi meydana getiren Styrene, suda çözülmeyen ve erimeyen bir yapıda olduğundan gözeneklerin duvarları suyu geçirmez. Fakat gözenekler birbirine iyi kaynayıp yapışmamışsa gözenek aralarından az bir miktar su sızabilir. Tamamen suya batırılmış örnekler üzerinde yapılan test değerleri Grafikte ve Teknik Özellikler Tablosu’nda gösterilmiştir.Burada dikkat edilecek nokta, hiçbir binada EPS’nin tamamen suya batmış olarak ve uzun süreli o şekilde kalmasının düşünülemeyeceğidır. Bu nedenle EPS pratik olarak su almaz diye nitelenebilir.
E- Ömrü
EPS sonsuz ömürlü bir malzemedir. Buna karşılık bazı kişiler EPS’nin kullanıldığı yerde zamanla yok olduğunu iddia etmektedir.
Olayın esası şöyledir: EPS doğru yerde, doğru kalınlık ve yoğunlukta, yapı fiziği ve inşaat kurallarına göre uygulandığı takdirde malzemenin yok olması diye bir şey bahis konusu olamaz. Buna karşılık sıcak bir bölgede basınç altında (Örneğin bir teras çatıda) şap ve karo tabakalarının altında bilgi eksikliğinden veya ucuz fiyat cazibesiyle düşük yoğunlukta (Örneğin 10 kg/m3) EPS kullanılması halinde sıcağın ve basıncın etkisiyle EPS yumuşayıp ezilir ve üzerindeki tabakaların çökmesine neden olabilir. Bu gibi yerlerde yüksek yoğunlukta 20-30 kg/m3 EPS kullanılmalıdır.
F- Biyolojik Özelliği
Mikroorganizmalar için bir besin maddesi değildir. Küflenmez, çürümez, kokmaz. Aşırı şartlar altındaki şiddetli kirlenmelerde diğer polimer esaslı malzemelerde de görülebildiği gibi mikroorganizmalar yuvalanabilir. Ancak EPS burada sadece bir taşıyıcı olarak kalır ve biyolojik olayın dışındadır.
G- Elektrik Geçişkenliği
% 98’i havadan ibaret olan EPS’ nin elektriksel durumu havaya benzer. Bu nedenle elektrik özelliği havadaki nemle ilgilidir. Polistiren zinciri kutup teşkil edecek molekül gruplar ihtiva etmez.
H- Yanmazlık Özelliği
EPS’ nin normal ve kendiliğinden sönen olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Yapılarda kullanılan EPS’ nin zor alevlenen tipte olması gerekir. Avrupa standardında E sınıfı Alman DIN normunda B1 olarak sınıflandırılmıştır. EPS’ nin kendiliğinden tutuşma sıcaklığı 450°C dir. Yanması için hendi hacminin 130 katı hava gereklidir. Yangın yükü yanma konusunda dikkate alınması ve yönetmeliklerde yer verilmesi gereken bir kriterdir. Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı malzemelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklüğü gösterir. %98 oranında hava içeren ve yoğunluğu diğer ısı yalıtım malzemelerine göre düşük olan ORPOP (EPS)’nin uygulandığı yapıda yangın yükü de daha az olacaktır. Aşağıdaki tablo eşit yalıtım değerinde karşılaştırıldığı zaman farklı yalıtım malzemelerinin yangına olan etkileri arasında çok küçük fark olduğunu göstermektedir.
